Misschien heb je het wel eens voorbij zien komen; de term bokeh. Maar wat is dat nu precies en hoe krijg je foto's met een mooie bokeh?
Bokeh gaat over de onscherpe delen in een foto. Het woord komt uit het Japans -boke- wat onscherpte betekend. De -h werd door fotograaf Mike Johnston erachter gezet om te zorgen dat Engelstaligen het woord goed uitspreken. Het is dus bokè en niet boké.
Als mensen zeggen dat ze foto´s gemaakt met een spiegelreflexcamera mooi vinden, dan bedoelen ze daar vaak de scherptediepte in een foto mee. Het onderwerp op de voorgrond is dan scherp en de achtergrond is wazig. Dit contrast en dan met name de onscherpe delen, noemt men Bokeh. Hier zitten wel verschillende (niet meetbare) gradaties in. Als men spreekt over ‘sterke’ bokeh, dan gaat het om een foto waarbij de achtergrond zo wazig is dat deze niet meer herkenbaar is. Dit zie je vaak bij macrofotografie. Het is natuurlijk een kwestie van smaak, maar een rustige bokeh wordt vaak meer gewaardeerd dan een onrustige bokeh. Kijk maar naar de foto hiernaast. De achtergrond is helemaal vervaagd.
Bij bokeh gaat het niet alleen maar over de wazige achtergrond. Er wordt ook vaak gesproken over het bokeh-effect; het effect dat lichtpuntjes ronde bolletjes worden. De foto wordt dan wel iets drukker, maar ik hou heeeeeeel erg van die zachte ronde bokeh bolletjes :)
Kijk maar op deze foto van de krokussen. Op de voorgrond zie je de bokeh bolletjes. Dat zijn eigenlijk de dauwdruppels op het gras. Op de achtergrond zie je ook bokeh bollen, dat is de weerkaatsing van de zon op het water. Je kan dus de onscherpte zowel op de voorgrond als op de achtergrond hebben. En daar kun je weer leuk mee oefenen.
Maaaaaaaaaaar, hoe krijg je nu zo'n onscherpe achtergrond??
Dat heeft met een aantal dingen te maken. Allereerst moet je met weinig scherptediepte fotograferen. Als je weinig scherptediepte wilt hebben moet je de lens zo ver mogelijk open zetten. Je diafragma bestaat eigenlijk uit een reeks lamellen die open en dicht gaan op het moment dat je een foto maakt. In dit geval willen we dat de lamellen zo ver mogelijk open staan. Kies dus voor een groot diafragma (een klein f-getal) zodat je veel scherptediepte krijgt. Hoe kleiner het diafragma getal, hoe verder de lens open staat en hoe meer licht er op de sensor valt. Een 50mm f1.8 lens kun je dus ver open zetten en heeft een mooie bokeh. Hier zie je dat op een tekening, hoe lager het f-getal, hoe groter de lensopening: https://www.flickr.com/photos/life-in-edit/5882398501/sizes/l/in/photostream/
Het is ook belangrijk dat je het model (of het bloempje of wat dan ook) ver genoeg van de achtergrond zet. Als het model gelijk staat met de achtergrond, krijg je ook geen mooie onscherpe achtergrond, hoe groot je je diafragma ook openzet.
Maar hoe krijg je de bokeh bolletjes??
Ga daarvoor op zoek naar lichtpuntjes. Dit kan echt van alles zijn; koplampen van auto's, de kerstboomlichtjes, kaarsjes enz. Maar het kan ook iets zijn wat licht reflecteert, waterdruppels, dauwdruppels, weerkaatsing van de zon op het water, de zon op metaal enz.
Bij die laatste moet het licht wel de juiste richting hebben. Bij tegenlicht krijg je dan die mooie bolletjes, zoals op de foto van de krokussen. En een ochtendzon of avondzon werkt nog beter dan een middagzon.
Hieronder nog wat voorbeelden. Dus haal de kerstverlichting maar weer tevoorschijn en ga oefenen :)